Op 9 juni van dit jaar is Tom Eekman overleden,
emeritus hoogleraar aan de Amerikaanse
UCLA (Universiteit van California te Los
Angeles), auteur van een groot aantal boeken
en artikelen over de Slavische literaturen en
onvermoeibaar vertaler van die literaturen in
het Nederlands.
Tom Eekman, geboren in Middelharnis,
studeerde slavistiek in Amsterdam – bij de
legendarische hoogleraar Bruno Becker – en
promoveerde al in 1951, op het proefschrift
Anton Tsjechov en de Russische intelligentsia.
Dat was zijn tweede publicatie; eerder,
in 1946, was bij uitgeverij Wereldbibliotheek
zijn vertaling van Tolstojs De dood van Ivan
Iljitsj verschenen. Als een van de weinige
slavisten in Nederland bekwaamde Eekman
zich niet alleen in de Russische, maar ook in
andere Slavische literaturen, die van het voormalige
Joegoslavië, maar ook die van Polen
en Tsjechië. Hij schreef daarover (in zijn
boek The Realm of Rime behandelde hij het
rijm in de Slavische poëzie) en vertaalde ze.
Naast zijn vele vertalingen uit de Russische
literatuur (onder anderen Tsjechov, Herzen,
Boenin, Mandelstam) verdient zijn vertaling
van het Poolse nationale epos Pan Tadeusz
van Adam Mickiewicz (Bondi, Amsterdam
2003) speciale vermelding.
Eekman werkte een aantal jaren aan het
mede door hem opgerichte Rusland-instituut
en aan het Slavisch Seminarium van de
Universiteit van Amsterdam. In 1966 vertrok
hij naar Amerika, waar hij een aanstelling
kreeg als hoogleraar Slavische letterkunde
aan de UCLA. In 2000 keerde hij terug naar
Nederland; de laatste jaren van zijn leven verbleef hij in het Rosa Spierhuis in Laren.
Ondanks zijn lange verblijf in Amerika heeft
Tom Eekman Nederland en in het bijzonder
het Nederlands nooit losgelaten. Tijdens zijn
Amerikaanse jaren bleef hij vertalen; na zijn
terugkeer in Nederland legde hij daar nog
een schepje bovenop en hij bleef actief tot
aan zijn dood. Samen met Aai Prins en Anne
Stoffel maakte hij een nieuwe vertaling van
de verzamelde verhalen van Tsjechov voor
Van Oorschots Russische Bibliotheek. Niet
lang geleden verscheen zijn laatste werk: de
vertaling van een reeks verhalen van Jevgeni
Zamjatin, In de provincie en andere verhalen
(Kelderuitgeverij, Utrecht 2012).
Met Tom Eekman is een bijzondere slavist,
een van de laatsten van de ‘Becker-generatie’
heengegaan.