<       TSL 31 – REDACTIONEEL       >



TSL 31 is voor een groot gedeelte gewijd aan het thema van de religie. Die speelt in de Slavische literaturen een grote rol, veel groter dan we hier ook maar bij benadering kunnen aangeven. Zo vindt men in dit nummer niets over de begintijd van de Slavische literaturen, die sterk gedomineerd werd door de religie en waarin genres als preken en heiligenlevens de boventoon voerden. De taal van de kerk, het Oudkerkslavisch, zou ook heel lang, tot ver in de achttiende eeuw, voor de Oost-slaven de taal van de literatuur blijven. De Russische literatuur bijvoorbeeld ontdoet zich pas vanaf het begin van de negentiende eeuw van de invloed van het Oudkerkslavisch. Wel loopt er in feite een lijn van het Oudkerkslavisch naar de oudgelovigen, een grote groep in de Russisch-orthodoxe kerk die zich daarvan afsplitste omdat er teveel nieuwlichterij in onder andere de eredienst werd geïntroduceerd.

Wat we behalve een vooral historisch artikel over de oudgelovigen wel bieden is, het kan haast niet anders, Dostojevski. Aan het begin van het nummer een doorwrocht stuk van Wil van den Bercken, specialist op het gebied van de Russische orthodoxie, over Dostojevski’s nog steeds enigszins onderschatte, maar wellicht diepste en intrigerendste roman Boze geesten. Aan het slot een interview met pater Zacharias Anthonisse, tijdens zijn leven (hij stierf in 1985) hoogleraar Russisch te Nijmegen en willens nillens een Dostojevski adept.

Bijzonder is het lange gedicht Theologisch traktaat van de Poolse Nobelprijswinnaar Czesław Miłosz. Het gedicht zal pas dit voorjaar officieel in Polen worden gepubliceerd in Miłosz’ nieuwste poëziebundel, maar de dichter heeft vertaler Karol Lesman nu reeds toestemming gegeven voor publicatie van de Nederlandse vertaling in TSL. Poëzie is er ook van de Russische dichteres Marina Tsvetajeva en tevens worden twee hedendaagse ‘religieuze’ Russische dichteressen geïntroduceerd, Jelena Sjvarts en Olga Sedakova, twee dichteressen overigens die in grote mate het beeld van de Russische poëzie van deze tijd bepalen en na de dood van Brodsky aan de top staan van de Russische poëzie.

Februari 2002



<       TSL 31       >