< TSL 75 – REDACTIONEEL >
Het is bepaald geen geheim dat de Slavische volken flinke innemers zijn. Voor
de Russen en Polen is de wodka, voor de Tsjechen het bier (pils naar hun stad
Pilsen of, in het Tsjechisch, Plzeň) de nationale drank. De Zuidslaven doen het wat
rustiger aan – dankzij het warmere weer is het alcoholgebruik in zuidelijke landen
wat minder uitbundig – maar de rakija en slivovitsj zijn ook niet te onderschatten
(en zeker ook niet te versmaden).
Wat hun drankgebruik betreft zijn de Russen het beruchtst. Het schijnt dat na
de olie- en gasbaten de accijnzen op de wodka de grootste inkomstenbron van de
staat zijn. Terwijl olie en gas voor het grootste deel naar het buitenland gaan is de
wodkaproductie voornamelijk bestemd voor de binnenlandse consumptie. Een
maaltijd, feestje of gewoon het dagelijks leven in Rusland is ondenkbaar zonder
wodka, zoals bekend het verkleinwoord (troetelnaampje) voor woda, water. Het
watertje stroomt net zo hard als het water, en als de Russen over ‘nog een woditsjka?’
(een heel klein watertje) beginnen moet je helemaal oppassen. Maar ja, de
winter duurt bij hen ook een half jaar.
De Polen blijven nauwelijks achter bij de Russen. We beginnen met een doorwrocht
stuk over de alcohol van de schrijver, schilder en filosoof Stanisław Ignacy
Witkiewicz en publiceren drie drankteksten van Poolse auteurs. Een daarvan speelt
zich af in Rusland, een andere is, nogal uniek in de wereld van de alcoholici,
afkomstig van een ex-drankverslaafde schrijfster. De drank brengt meer ellende
dan vreugde met zich mee. Dat blijkt ook uit het (Kerst)verhaal van de jonge
Russische schrijfster Natalja Kloetsjarjova. Edwin van Trommelen, die met zijn
boek Davaj een hele studie heeft geschreven over de Russen en de alcohol, belicht
daar nog enkele facetten van. Ook de Slowaakse literatuur is vertegenwoordigd
en natuurlijk de Tsjechische, in de persoon van Hrabal, voor wie het bier volgens
zijn vaste vertaler Kees Mercks een ‘levenselixer’ was.
We besluiten het nummer met een lang, niet-alcoholisch gedicht, en met recensies
die weer een andere vorm van verslaving laten zien.
December 2016
< TSL 75 >
